Skip to content

Hay un gato encerrado

Język hiszpański upodobał sobie wyrażenia związane ze zwierzętami. Poniżej przedstawiam wybrane wyrażenia, a jeśli nie znasz jeszcze nazw zwierząt po hiszpańsku, polecam zajrzeć tutaj.

Habló el buey y dijo: ¡Muu! To powiedzenie nie ma odpowiednika w języku polskim. Dosłownie można je przetłumaczyć: „Przemówił wół i rzekł: Muu!". Ma ono swoje źródło w ludowych opowiastkach (los cuentos populares) o „nieuczonych" zwierzętach, a stosowane jest na określenie osób ograniczonych lub strachliwych, które zawsze wolą zachowywać milczenie, a poproszone o wypowiedź zwykle mówią głupstwa.

Buscarle tres pies al gato. Polska wersja tego powiedzenia (dosł. „Szukać trzech łap u kota") nie ma nic wspólnego z kotem (el gato) ani z żadnym innym zwierzęciem, a brzmi ona: „Szukać dziury w całym". Używa się tego powiedzenia w sytuacji, gdy ktoś z uporem doszukuje się trudności albo problemów, które w rzeczywistości nie istnieją. Hiszpańskie: Buscarle tres pies al gato pochodzi od bardzo podobnego powiedzenia: Buscarle cinco pies al gato (y no tiene más que cuatro).

Dar gato por liebre. Kilka wieków temu właściciele szynków i zajazdów mieli zwyczaj oszukiwać swych gości i aby zaoszczędzić pieniądze częstowali ich mięsem osła (la carne de asno), mówiąc, że to baranina (el cordero), albo podawali im pieczonego kota (el gato asado) zamiast zająca (la liebre). Stąd właśnie wzięło się to powiedzenie (dosł. „Dać kota zamiast zająca"). Używamy go, gdy ktoś oszukuje drugą osobę., dając jej lub sprzedając rzecz gorszej jakości i o mniejszej wartości niż ta, o którą był poproszony. W języku polskim istnieje zbliżone wyrażenie, określające sytuację kupowania czegoś bez przyjrzenia się temu „Kupić kota w worku”.

Matar dos pájaros de un tiro. Polskim odpowiednikiem tego powiedzenia (dosł. „Zabić dwa ptaszki jednym strzałem") jest: „Upiec dwie pieczenie przy jednym ogniu". Zarówno hiszpańskie powiedzenie, jak i jego polska wersja używane są w jednakowych kontekstach — gdy komuś przy jednej okazji uda się załatwić dwie sprawy.

Haber gato encerrado. Słowo el gato, występujące w tym powiedzeniu (dosł. „Widzieć zamkniętego kota"), nie oznacza kota, ale torbę lub worek na pieniądze. Takie znaczenie tego wyrazu było szczególnie rozpowszechnione w XVI i XVII w. Podobno w owym czasie właśnie z kociej skóry wytwarzano woreczki na pieniądze. Kiedy mówimy: Aquí hay gato encerrado, znaczy to, że w czyimś postępowaniu podejrzewamy lub wyczuwamy podstęp, wydaje się nam, że coś się za nim kryje. W takiej sytuacji Polacy używają powiedzenia „Czuć pismo nosem".

Perro ladrador poco mordedor. Na pewno spotkałeś się z wyrażeniem: „Krowa, która dużo ryczy, mało mleka daje". Mówimy tak o osobie, która zawsze ma dużo do powiedzenia, ale niewiele robi. W Hiszpanii porównuje się ją do głośno szczekającego (ladrar) psa (el perro), który rzadko gryzie (morder).

De noche todos los gatos son pardos. Oto kolejne powiedzenie z kotem w roli głównej. Jego polska wersja jest prawie identyczna z hiszpańską: „W nocy wszystkie koty są czarne", z tą różnicą, że wyraz pardo nie znaczy „czarny", a „ciemny, bury". Ciemność (la oscuridad) pozwala łatwo ukryć zamiary zarówno dobre, jak i złe.

Agarrar (coger) el toro por los cuernos. Kiedy mierzymy się z jakimś problemem, mówimy, że trzeba „wziąć byka za rogi". Hiszpanie mają identyczne powiedzenie: Hay que agarrar el toro por los cuernos. Po hiszpańsku el cuerno to „róg", ale tylko u zwierząt. „Róg ulicy" to la esquina, natomiast „róg pokoju", czy innego pomieszczenia to el rincón.

Pensar en (mirar a) las musarañas. La musarañas to ryjówka — malutki ssak podobny do myszy (mus po łacinie oznacza „mysz"). Dawno temu w ten sposób popularnie nazywano również chmurki, które zamyślone osoby bezwiednie sobie wyobrażały. Taki jest też sens tego powiedzenia: „Być zamyślonym, nieobecnym duchem". Można je porównać do polskich wyrażeń: „Myśleć o niebieskich migdałach./Bujać w obłokach".

[fb_button]

Dodaj komentarz